Let op: dit is een persoonlijk verhaal. Ga er voorzichtig mee om.
De 'Stel je voor in Who's in the Zoo' oproep die werd gedeeld op mijn werk creëerde bij mij een dilemma. In mijn spontaniteit schreef ik meteen een alinea over mezelf en zocht een leuke foto erbij. In het stukje had ik een onhandige zin staan over dat ik non-binair ben, waar ik niet zo tevreden over was, en dus besloot ik het niet meteen te sturen. En toen begon het nadenken...
Want alhoewel ik wel met verscheidene manieren kon komen waarop ik het beter in het stukje kon verwerken, met mijn favoriet (die/diens) achter mijn naam, had ik nu ook tijd om te realiseren dat dit stukje gevolgen zou hebben. Het stukje zou in het locatiebericht alle collega's waar ik op het moment mee werk bereiken. En alhoewel ik geen geheim maak van mijn genderidentiteit, vertel ik het ook niet overal. Ik ga je nu vertellen wat mij tegen houdt.
Meneer
Sinds een jaar of 2 wordt ik door de meeste mensen gezien als 'man' aangesproken met 'hij' en 'meneer'. Zeker op mijn nieuwe werk spreekt iedereen me zo aan, aangezien ik hier nog niet zo lang werk en niemand mij pre-transitie heeft gekend. Het beeld van mij als vrouw is dus bij niemand in het geheugen gegroefd, dus ik ben overal en altijd 'meneer'.
Ik besteed hier zo min mogelijk aandacht aan, en vertel mezelf (en anderen) dat ik dit prima vind. Dat het mij niet uitmaakt hoe ik word aangesproken. Tegelijkertijd hoor ik het elke keer zeer bewust, en voel ik elke keer dezelfde verbazing dat mensen mij aanspreekt op een manier die niet past bij wie ik ben. Maar waarom zeg ik er dan niets van?
Onbekend zorgt voor vragen
Zoals eerder gezegd houd ik het geen geheim wat mijn genderidentiteit is, of dat ik een transitie heb doorgemaakt. Echter, het is niet iets wat ik op mijn voorhoofd geschreven heb, net zo min als andere op hun voorhoofd hebben geschreven dat ze als 'man' of 'vrouw' willen worden aangesproken. De reden dat ik dit niet per sé algemeen bekend maak realiseerde ik mij onlangs toen iets wat ik al wist plots wel heel obvious gebeurde: de vragen.
Tijdens een gesprek liet ik het tussen de overige zaken vallen dat ik een transitie heb doorgemaakt, één van de vele malen dat ik iemand in enige verwarring na het gesprek achterlaat. Deze persoon kwam er echter in het volgende gesprek op terug, in onzekerheid of dit nou 'moest', of wat het 'protocol' was na mijn onverwachtse 'coming out'.
Nou heb ik dit vaker gehad, soms omdat mensen denken dat het zo 'hoort', soms omdat ze gewoon (heel erg) nieuwsgierig zijn, andere keren een combo van de twee. Ik kan het mensen absoluut niet kwalijk nemen en ik heb alle begrip voor de nieuwgierigheid. Daarnaast wil ik graag mensen informeren over genderdiversiteit, en ik kan mezelf daarbij als voorbeeld gebruiken. Dus ik vertel mijn verhaal, en antwoord de vragen.
Wat er (niet) wordt gevraagd
Uitleg geven over jezelf en over zulk een privaat onderwerp is echter niet iets wat je 'normaal' doet voelen, en wie wil nou niet gewoon 'net als de rest' een leven kunnen leven? Zonder extra uitleg. De vragen zijn namelijk erg persoonlijk. Ik heb een aantal voorbeelden
- Maar, ben je dan van vrouw naar man gegaan?
- Wanneer ben je omgebouwd?
- Welke operaties heb je allemaal gehad?
- Als ik niet het gewenste antwoord geef: Ga je nog meer operaties doen?
- Als ik dan nog steeds niet het gewenste antwoord geef komt de eigenlijke vraag: Ga je het 'daar beneden' nog laten opereren?
- Als ik niet het gewenste antwoord geef: Ga je nog meer operaties doen?
- Hoe reageerden je ouders?
- Wanneer kwam je erachter?
- Hoe is je coming out gegaan?
- Hoe voel je je nu?
- Hoe reageren mensen hierop?
Die laatste is natuurlijk mijn favoriet, want mensen reageren dus met al dit soort vragen. Dingen die ze echter niet zeggen zijn
- Hoe wil je dat ik je aanspreek?
- Oh, okay, goed om te weten!
En als het dan een keertje mis gaat? Is een 'excuus' + verbeter meer dan voldoende. Want bedenk zelf eens: zijn dit vragen die jij elke dag meermalen met allerlei mensen zou willen bespreken?
Who's in the zoo
Dus wat me tegen houdt om in die alinea voor 'Who's in the Zoo' mijzelf te 'outen' naar een hele bunch van collega's? Ik zou graag willen dat de hele wereld niet gek zou opkijken over mijn genderidentiteit, en dat ik het gewoon kon droppen en mensen het gewoon zouden aannemen met 'ah, ok!', en dat het daarmee is afgedaan. Dat is echter niet het geval, en dus merk ik dat ik een stuk voorzichtiger ben met het vertellen van het goede nieuws dan ik eigenlijk graag zou willen...
Als ik het goede nieuws namelijk wel verspreid zullen mensen wél vragen hebben, en dat is logisch. Mensen zullen wél langskomen en een opmerking maken als 'He, ik las dit, wat goed dat je het durft te vertellen'. En dus vraag ik mij nu af: wil ik dat? Heb ik zin in de vragen en opmerkingen, hoe goed bedoeld ook? Op welke manier weegt dat op tegen het weten dat iedereen dan weet hoe ik mij identificeer?
Geen taal
Het zou een vrij simpel antwoord kunnen zijn, namelijk: ja. Maar er komt nog iets bij. Want bij non-binair zijn en je niet herkennen in hij of zij komt een extra situatie, die de zaken ietwat lastig maakt. Er is namelijk geen taal voor mij. Om me aan te spreken zijn er geen voornaamwoorden waar mensen zich comfortabel bij voelen om ze zonder meer aan te nemen voor gebruik. Om mij te beschrijven zijn er geen woorden in de Nederlandse taal, waardoor er nieuwe taal moet worden bedacht zoals 'toom' (ipv oom of tante). En wat te doen met 'vriend/vriendin', 'meneer/mevrouw'? Gender is overal, en taal is niet zomaar te veranderen. Dus voorlopig besta ik niet in het Nederlands.
Ik durf best toe te geven dat het pijn doet dat ik niet besta in heet Nederlands, zeker omdat het soms voelt alsof ík in persona niet besta. Ik geef het zo min mogelijk aandacht, en tegelijkertijd kan ik niet anders want Gender is mijn expertise, werk en interesse, en het blijft voor altijd een groot onderdeel van de persoon die ik ben.
Conclusie
Heb ik antwoord op alle vragen? Nope. Wil ik graag aan iedereen vertellen wat er in mijn onderbroek zit? Nope. Wil ik graag erkend worden voor wie ik ben? Jep. Zou ik graag willen dat mensen mij aanspreken zonder hij/zij voornaamwoorden? Jep... Het zal altijd een lastige situatie blijven.
En wat ik ga doen met Who's in the Zoo? Geen idee. Misschien dat ik een extra stukje schrijf over gelieve geen vragen te stellen. Het is natuurlijk een optie om er niets over te zeggen, maar dat voelt niet correct, dus dat is voor mij eigenlijk geen optie. Niet insturen is waarschijnlijker de keuze waar ik voor ga. Of me dat beter doet voelen? Niet echt, want mijn spontane zelf zou graag mezelf voorstellen aan mijn collega's in zo'n stukje, en mijn ratio wil graag andere mensen onderwijzen over genderdiversiteit. Mijn emotionele staat kan de potentiële gevolgen ervan echter op dit moment niet aan. Dus voorlopig zal ik het nog hier en daar onverwachts in gesprekken blijven droppen, maar komt er geen Who's in the Zoo over mij...
