<< terug naar het overzicht
Jullie hebben het misschien wel gezien, het nieuwe programma op de NPO: Me Jane, You Tarzan? Het is een serie over het feminisme anno 2018, gepresenteerd door Ersin Kiris en Sofie van den Erk. De afleveringen zijn hier terug te vinden, het zijn er 5 in totaal, ieder met een eigen onderwerp: seksualiteit, lichaam, opvoeding, beeldvorming en werk. En in mijn mening is het werkelijk een fantastisch programma.
Het programma heeft echter al veel stof doen opwaaien: de Linda schreef over de genderdiverse opvoeding in Zweden met het gebruik van de (Zweedse) aanspreekvorm hen. Een paar dagen later kwam er nog een bericht in de Linda, met alle heftige reacties die op het eerdere artikel waren gekomen. En er is een nieuw ‘landelijk’ woord voor de vagina gekomen na en radio-actie tijdens Wild in de middag: Poenie. Beide zijn het gevolg van de uitzending over opvoeding, waarin dus naast de uitleg over genderneutraal opvoeden, ook naar voren kwam dat ze in Zweden wél een naam hebben voor de vagina die ook voor kinderen makkelijk te gebruiken is:
Helder: er raakt een gevoelige snaar. Jongens moeten jongens kunnen zijn, en meisjes meisjes. Mensen die hun kind gender neutraal opvoeden moeten naar een psychiatrische instelling. We zijn helemaal doorgedraaid. Een hen is een kip… (zie de reacties in de Linda). Waar zoveel emoties bij komen kijken, wordt een zere plek geraakt. Mensen lijken zich aangevallen te voelen. De hokjes ‘man’ en ‘vrouw’ worden verdedigd. Nu is het natuurlijk zo, dat wij dieren zijn, en wij zijn als dier enorme hokjes denkers. Dit is een natuurlijk verschijnsel en iets heel handigs, wat helpt met het herkennen van dingen, inclusief letters en mensen, en ook gevaar of plezier.
De vraag is echter, wat doe jij vervolgens met de informatie die jou hoofd op iemand plakt? En, hoezeer geloof jij dat jou eerste indruk waar is? Hoeveel waarde hecht jij aan die vooroordelen, die jou helpen om je hokjes te behouden, en om dus sneller indrukken te verwerken? Zijn die hokjes definitief, of kan blijken dat het toch niet helemaal klopt wat je op het eerste gezicht dacht? Is het mogelijk dat er nog meer in de wereld is dan de hokjes welke jou gewoon zijn?
De manier waarop we de wereld indelen is grotendeels cultureel bepaald. In de ene cultuur kunnen mannen alleen broeken dragen, in de andere moet de man een jurk dragen (naar de Moskee bijvoorbeeld). In de ene cultuur is de man de baas (patriarchale samenleving), in de ander is het de vrouw (matriarchale samenleving). In de ene cultuur zijn er 2 genders, in de ander 5 (bv native Americans in de VS, Bugis samenleving in Indonesië).
Toch zijn we er blijkbaar erg van overtuigd dat dingen ‘absoluut niet kunnen’, zoals een man met een rok, een kind dat genderneutraal wordt opgevoed, een vrouw die directeur is. Dit, terwijl het in andere culturen juist wel kan, en daar gaat het toch ook al jaren goed? Het is begrijpelijk, je houdt je vast aan wat je kent. Maar hoe mooi is het dat er nog zoveel meer opties zijn in het leven? Misschien wat onoverzichtelijk, en de houvast valt dan wel een beetje weg. Alhoewel je er zelf misschien geen behoefte aan hebt, hebben andere mensen het dus duidelijk wel. Is dat een probleem? De wereld veranderd constant, het is nu ook anders dan 50 jaar geleden, laat staan 100 jaar geleden:
Dus misschien, kunnen we samen concluderen dat de tijden veranderen, en dat we niet per sé onze hakken in het zand hoeven te steken voor die verandering? Uiteraard mag iedereen zijn vraagtekens bij verandering hebben, verandering hoeft niet per sé goed te zijn. Maar verandering is wat tijd brengt, en je kunt ook juist kijken naar hoeveel moois het brengt. Als je een beetje bij blijft, gebeuren de veranderingen ook nooit zomaar, is er altijd een lange aanloop. Je hebt tijd om eraan te wennen. Aan poenie, aan hen, en aan een scherende Eelste…
